Mang Tất Khi Ngủ Có Lợi Ích gì?
Mang tất khi ngủ là một thói quen tưởng như đơn giản, nhưng lại được nhiều chuyên gia y học giấc ngủ và thần kinh học ghi nhận là có giá trị sinh lý tích cực. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc giữ ấm bàn chân đúng cách vào ban đêm có thể hỗ trợ điều hòa nhịp sinh học, giúp ngủ nhanh hơn, ngủ sâu hơn, đồng thời có lợi cho tuần hoàn ngoại biên và sức khỏe nội tiết – đặc biệt ở người lớn tuổi, người thường lạnh chân hoặc có giấc ngủ kém ổn định.
1. Giúp bạn ngủ nhanh hơn nhờ cơ chế điều nhiệt tự nhiên
Cơ chế sinh lý:
-
Khi mang tất, nhiệt độ ở bàn chân tăng nhẹ khiến mạch máu giãn nở → giúp tản nhiệt ra ngoại vi.
-
Sự sụt nhẹ thân nhiệt trung tâm là tín hiệu sinh học gửi tới não, báo hiệu “đã đến giờ ngủ”.
Bằng chứng khoa học:
-
Theo nghiên cứu đăng trên Nature Neuroscience (Kräuchi et al., 2007), người mang tất đi ngủ ngủ nhanh hơn trung bình 15 phút so với nhóm không mang.
2. Ổn định thân nhiệt – cải thiện chất lượng giấc ngủ sâu
Khi ngủ, nếu cơ thể bị lạnh ở các chi như bàn chân, giấc ngủ có thể bị gián đoạn bởi những lần thức giấc giữa đêm. Việc mang tất giúp ổn định nhiệt độ cơ thể, hỗ trợ duy trì giấc ngủ liên tục và tăng thời gian ở pha ngủ sâu (NREM – non-REM), vốn là giai đoạn cơ thể phục hồi mạnh mẽ nhất.
3. Tăng tuần hoàn ngoại biên – hỗ trợ người có bệnh lý mạch máu
Đặc biệt hiệu quả với:
-
Người bị rối loạn tuần hoàn ngoại biên, Raynaud, huyết áp thấp
-
Người cao tuổi hay lạnh chân, phụ nữ tiền mãn kinh
-
Người dễ chuột rút, rối loạn thần kinh thực vật
Tất giúp giữ ấm → giảm co mạch, tăng lưu thông máu tại các chi → hạn chế chuột rút, lạnh chân và hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ ở các đối tượng trên.
4. Điều hòa nội tiết tố nhờ giấc ngủ sâu hơn
Ngủ sâu giúp điều hòa trục HPA (dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận), ổn định các hormone liên quan đến stress, chuyển hóa, và nội tiết tố sinh dục. Việc mang tất gián tiếp cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó giúp:
-
Ổn định tâm trạng
-
Cân bằng chu kỳ kinh nguyệt
-
Cải thiện sức khỏe da và chức năng miễn dịch
5. Ai nên – và không nên – mang tất khi ngủ?
NÊN:
-
Người dễ lạnh chân, mất ngủ nhẹ, ngủ hay tỉnh giấc giữa đêm
-
Người đang điều trị rối loạn nội tiết, tiền mãn kinh, huyết áp thấp
-
Người có triệu chứng chuột rút, co giật cơ nhẹ ban đêm
KHÔNG NÊN:
-
Dùng tất quá chật → gây tê, ảnh hưởng lưu thông máu
-
Không thay tất mỗi ngày → tăng nguy cơ viêm da tiếp xúc
Khuyến nghị chuyên gia:
-
Dùng tất cotton, sợi tre hoặc len mỏng, sạch, khô ráo
-
Không mang quá bó sát, nên thay tất sạch mỗi tối
Kết luận
“Giấc ngủ chất lượng không đến từ thuốc – mà từ những điều nhỏ nhất, như giữ đôi bàn chân ấm và an toàn.”
Mang tất khi ngủ không phải là thói quen ngẫu nhiên, mà là một can thiệp đơn giản nhưng có cơ sở khoa học rõ ràng để hỗ trợ giấc ngủ sâu, tuần hoàn ổn định và hệ thần kinh được phục hồi tự nhiên. Hãy thử bắt đầu từ tối nay – và cảm nhận sự khác biệt.